Bắc Kinh yêu cầu Washington dỡ lệnh trừng phạt, lệnh cấm thị thực và mở lại các Viện Khổng Tử khi Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ tới thăm nước này.

Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Wendy Sherman ngày 26/7 có cuộc trao đổi "cởi mở, thẳng thắn" với người đồng cấp Trung Quốc Tạ Phong và Ngoại trưởng Vương Nghị tại thành phố Thiên Tân.

Trong các cuộc thảo luận, giới chức Trung Quốc nhấn mạnh mối quan hệ ngày càng đối nghịch giữa hai siêu cường, cáo buộc Mỹ tiến hành "ngoại giao cưỡng ép" và cảnh báo Mỹ ngừng can thiệp vào các vấn đề như Đài Loan, Tân Cương.

Họ cũng đưa ra hai danh sách những hành động mà phía Mỹ cần thực hiện, gồm hủy các biện pháp trừng phạt đối với quan chức đảng Cộng sản Trung Quốc, dỡ lệnh cấm thị thực với sinh viên, không gây khó khăn cho các nhà báo Trung Quốc tại Mỹ và mở lại các Viện Khổng Tử.

"Phía Mỹ không có tư cách rao giảng cho Trung Quốc về dân chủ và nhân quyền", Thứ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Tạ Phong nói với Sherman, đồng thời cáo buộc Mỹ từng "tiến hành cuộc diệt chủng chống lại người da đỏ bản địa".

Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị (phải) gặp Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Wendy Sherman tại Thiên Tân hôm 26/7. Ảnh: AP.

Theo ông Tạ, những nỗ lực của Mỹ nhằm tách hợp tác về biến đổi khí hậu khỏi cạnh tranh kinh tế hoặc những chỉ trích về nhân quyền sẽ không hiệu quả.

"Người Trung Quốc luôn mở to mắt nhìn mọi thứ. Họ coi luận điệu cạnh tranh, hợp tác và đối địch chỉ là tấm màn thưa che đậy nỗ lực kiềm chế và trấn áp Trung Quốc. Họ cảm thấy sự quan tâm của Mỹ thực chất ở khía cạnh đối đầu", ông nói.

"Chính sách của Mỹ dường như đang đòi hỏi sự hợp tác khi họ muốn thứ gì đó từ Trung Quốc; tách rời chuỗi cung ứng, ngăn cản hoặc cấm vận Trung Quốc khi Mỹ tin rằng họ có lợi thế; và dùng đến biện pháp xung đột, đối đầu bằng mọi giá", quan chức này tuyên bố thêm.

Trung Quốc hiện chưa công bố thông tin chi tiết về cuộc gặp giữa Ngoại trưởng Vương Nghị với Sherman, diễn ra trong khu khách sạn được mô phỏng theo kiến trúc truyền thống Trung Quốc ở Thiên Tân, một thành phố ven biển cách Bắc Kinh không xa.

Phản ứng mạnh mẽ của Bắc Kinh được đưa ra bất chấp nỗ lực của Sherman nhằm trấn an Trung Quốc rằng Mỹ đang cố gắng ngăn chặn tình thế đối đầu giữa hai nước.

"Thứ trưởng Sherman và Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị đã thảo luận thẳng thắn và cởi mở về nhiều vấn đề, thể hiện tầm quan trọng của duy trì đường dây liên lạc cởi mở giữa hai nước", người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Ned Price cho hay. "Họ đã thảo luận cách đặt ra các điều khoản để quản lý có trách nhiệm mối quan hệ Mỹ - Trung. Thứ trưởng nhấn mạnh Mỹ hoan nghênh sự cạnh tranh quyết liệt giữa hai nước và chúng tôi dự định tiếp tục củng cố tính cạnh tranh, nhưng không tìm kiếm xung đột với Trung Quốc".

Theo Price, bà Sherman đã nêu ra một số vấn đề nhân quyền với ông Vương, gồm Hong Kong, Tân Cương, Tây Tạng, cũng như "lo ngại về hành vi của Bắc Kinh trong không gian mạng, ở eo biển Đài Loan, Biển Đông và biển Hoa Đông". Bà cũng đề cập cuộc điều tra đang diễn ra của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) về nguồn gốc Covid-19. Trung Quốc phản đối cuộc điều tra này với lý do nó bị "chính trị hóa và kỳ thị".

Huyền Lê (Theo Politico)