Dù có tỷ lệ tiêm vaccine hàng đầu Đông Nam Á, Campuchia vẫn chật vật ứng phó với đợt bùng phát biến chủng Alpha và nguy cơ chủng Delta tấn công.
Khi ngôi sao đấm bốc của Campuchia Eh Phouthong, người đã tiêm đủ hai mũi vaccine, mắc Covid-19 hai tuần trước, anh cần thở oxy liên tục và phải thay bình mới sau mỗi giờ trong 24 tiếng đầu tiên. Nhưng cựu võ sĩ 46 tuổi, người có tiền sử bệnh tim, đã dần hồi phục sức khỏe sau một tuần điều trị.
"Anh ấy không còn ốm nữa", Taing Somaly, vợ của Eh Phouthong, chia sẻ. "Bác sĩ nói nếu không có vaccine, tình hình của chồng tôi có thể đã rất tệ".
Campuchia triển khai chiến dịch tiêm chủng từ tháng 2 và hơn 60% trong tổng số 10 triệu người trưởng thành của quốc gia này đã tiêm ít nhất một liều vaccine. Khoảng 44% đã hoàn thành chương trình tiêm chủng.
Hầu hết 17 triệu liều vaccine của Campuchia có được nhờ mua trực tiếp hoặc được hỗ trợ từ hai công ty dược phẩm Trung Quốc Sinovac và Sinopharm, trong khi số còn lại đến từ chương trình chia sẻ vaccine Covax. Tuần trước, Nhật Bản cũng gửi 332.000 liều AstraZeneca cho Campuchia.
Một điểm tiêm chủng vaccine Covid-19 ở thủ đô Phnom Penh, Campuchia vào tháng 4. Ảnh: Reuters.
Dù có chiến dịch tiêm chủng được đánh giá thành công, Campuchia vẫn ghi nhận hàng trăm ca nhiễm mới mỗi ngày, khiến giới chức phải mở rộng đối tượng tiêm chủng sang nhóm người 12-17 tuổi.
Ngày 26/7, quốc gia Đông Nam Á này ghi nhận 778 ca nhiễm mới, trong đó 475 ca ngoại nhập, phần lớn là lao động Campuchia trở về từ nước láng giềng Thái Lan, nơi đang hứng chịu đợt bùng phát thứ ba nghiêm trọng. Campuchia vẫn mở cửa với các chuyến bay quốc tế.
Hiện tại, hầu hết ca nhiễm ở Campuchia đều liên quan tới biến chủng Alpha, được phát hiện lần đầu tại Anh vào năm ngoái. Đây là một biến chủng có khả năng lây nhiễm cao và làm tăng nguy cơ nhập viện.
Trong năm 2020, Campuchia ghi nhận chưa tới 500 ca nhiễm và không có trường hợp tử vong vì Covid-19. Tuy nhiên, đợt bùng phát của biến chủng Alpha ngay khi quốc gia này bắt đầu triển khai chiến dịch tiêm chủng đã khiến ca nhiễm tăng lên hơn 73.000, trong đó hơn 1.300 ca tử vong chỉ trong 5 tháng.
Tiến sĩ Michael C. Thigpen tại Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) Campuchia, cho biết đợt dịch này bùng phát do những vi phạm trong quá trình cách ly, khiến "hàng trăm người nhiễm virus đã đi khắp thủ đô và các tỉnh thành khác".
Tờ Khmer Times hồi tháng 4 đưa tin đợt bùng phát ca nhiễm biến chủng Alpha hồi tháng 2 xảy ra sau khi bốn người Trung Quốc bị cáo buộc hối lộ nhân viên an ninh để rời khỏi khu cách ly tại khách sạn trước thời hạn 14 ngày.
Ít nhất hai trong 4 phụ nữ này, đến từ Dubai, đã tới một câu lạc bộ đêm đông người ở Phnom Penh sau khi nhiễm virus, dẫn tới bùng phát ổ dịch. Với khả năng dễ lây nhiễm, biến chủng Alpha đã "nhanh chân" hơn nỗ lực kiểm soát của chính phủ Campuchia, theo Thigpen.
Chính quyền đã áp đặt lệnh phong tỏa nghiêm ngặt trong nhiều tuần trước khi kết thúc vào tháng 5, đồng thời tăng cường các hình phạt đối với người vi phạm quy định giãn cách và hạn chế đi lại, cũng như tăng tốc tiêm chủng. Quốc gia này cũng tăng cường năng lực xét nghiệm, với 10 phòng thí nghiệm có thể tiến hành hơn 10.000 lượt xét nghiệm mỗi ngày.
Ngoài đợt bùng phát của biến chủng Alpha, Campuchia cũng lo ngại về Delta, chủng nCoV đang hoành hành khắp Đông Nam Á và nhiều nơi khác trên thế giới.
Thái Lan ngày 26/7 ghi nhận ca Covid-19 hàng ngày cao kỷ lục với hơn 15.000 trường hợp, trong khi Malaysia vượt ngưỡng một triệu ca nhiễm vào ngày 25/7. Philippines đã cấm toàn bộ chuyến bay từ Malaysia và Thái Lan do lo ngại biến chủng Delta lây lan. Delta được cho là có thể lây nhiễm cho cả những người đã tiêm chủng đủ liều vaccine, dù không có khả năng cao gây triệu chứng nặng và tử vong.
Tính tới ngày 19/7, tổng cộng 70 ca nhiễm biến chủng Delta được phát hiện ở những lao động Campuchia trở về từ nước ngoài, theo WHO. Tuy nhiên, chưa có trường hợp nhiễm biến chủng này được ghi nhận trong cộng đồng.
Thigpen cho biết chính phủ Campuchia đã sử dụng các biện pháp như xét nghiệm liên tục và cách ly để hạn chế nguy cơ lây lan của Delta. Tuy nhiên, tiến sĩ Ailan Li, đại diện của WHO ở Campuchia, sợ rằng Delta sẽ sớm bùng phát ở quốc gia này.
"Ở nhiều quốc gia, Delta đã thế chỗ các chủng virus khác. Chúng ta cần phải lường trước những kịch bản như vậy trong tương lai", bà nói. "Việc biến chủng này xuất hiện ở Campuchia chỉ là vấn đề thời gian. Delta có thể lây lan nhanh và khiến số ca nhiễm tăng mạnh, đồng nghĩa số ca nhập viện cũng có thể nhiều hơn".
Giới chức Campuchia đang kêu gọi người dân tuân thủ quy định phòng ngừa Covid-19, bao gồm đeo khẩu trang, không tụ tập đông người và không chạm tay người khác, dù đã tiêm vaccine.
Chuyên gia y tế cũng khuyến nghị người dân đeo khẩu trang, rửa tay thường xuyên, giãn cách xã hội, tránh tụ tập đông ở không gian kín và bắt tay người khác. Tuy nhiên, người phát ngôn Bộ Y tế Or Vandine cho biết nhiều người không tuân thủ các quy định này và dẫn tới lây nhiễm trong cộng đồng.
"Tôi muốn kêu gọi công chúng hãy tỉnh táo. Nếu họ chủ quan, thảm họa y tế cộng đồng sẽ xảy ra", bà nói.
Bà Li thêm rằng WHO cũng cảnh báo Campuchia về ca không triệu chứng, bởi không phải ai nhiễm nCoV cũng phát triển triệu chứng bệnh.
"Tại Campuchia, số ca nhiễm và tử vong ghi nhận hàng ngày vẫn cao đáng kể và chúng cho thấy virus vẫn chưa bị kiểm soát, cũng như lây nhiễm cộng đồng vẫn diễn ra", bà nói.
