Giai đoạn 2021 – 2025, ngân sách dự kiến vay hơn 3 triệu tỷ đồng, trong đó ngân sách mức vay của ngân sách trung ương khoảng 2,9 triệu tỷ đồng, địa phương 148.000 tỷ.

Sáng 28/7, với 100% số phiếu tán thành, Quốc hội đã biểu quyết thông qua Nghị quyết về kế hoạch tài chính quốc gia và vay, trả nợ công 5 năm giai đoạn 2021 – 2025.

Theo Nghị quyết, tổng thu ngân sách 5 năm (2021-2025) khoảng 8,3 triệu tỷ đồng. Tỷ lệ huy động vào ngân sách bình quân không thấp hơn 16% GDP, trong đó từ thuế, phí khoảng 13-14% GDP; thu nội địa bình quân khoảng 85-86% tổng thu ngân sách.

Tổng chi ngân sách 5 năm khoảng 10,26 triệu tỷ đồng, trong đó tỷ trọng chi đầu tư phát triển bình quân khoảng 28%, chi thường xuyên bình quân 62-63% tổng chi.

Tổng chi đầu tư phát triển từ ngân sách khoảng 2,87 triệu tỷ đồng, trong đó chi từ nguồn vốn ngoài nước là 300.000 tỷ đồng, cổ phần hoá và thoái vốn 248.000 tỷ đồng.

Bội chi ngân sách 5 năm tới bình quân 3,7% GDP. Trong đó, bội chi ngân sách trung ương bình quân 3,4% GDP, bội chi ngân sách địa phương 0,3% GDP.

Để cân đối thu chi ngân sách, có nguồn cho đầu tư, mức vay nợ trong 5 năm tới khoảng 3,068 triệu tỷ đồng. Trong đó, mức vay của ngân sách trung ương khoảng 2,9 triệu tỷ đồng; nghĩa vụ trả nợ trực tiếp của Chính phủ khoảng 1,7 triệu tỷ đồng.

Tổng mức vay ngân sách địa phương 148.000 tỷ đồng, mức vay của từng địa phương trong phạm vi giới hạn nợ theo quy định của pháp luật về ngân sách Nhà nước, nghĩa vụ trả nợ chính quyền địa phương 35.300 tỷ đồng.

Về hạn mức bảo lãnh Chính phủ và hạn mức vay về cho vay lại vốn ODA, vay ưu đãi nước ngoài trong giai đoạn 2021 – 2025, Quốc hội yêu cầu tốc độ tăng dư nợ bảo lãnh Chính phủ năm sau không vượt quá tốc độ tăng GDP danh nghĩa của năm trước. Riêng hạn mức bảo lãnh cho hai ngân hàng chính sách tối đa bằng nghĩa vụ trả nợ gốc hằng năm. Hạn mức rút vốn ròng các khoản vay được Chính phủ bảo lãnh cả giai đoạn không quá 76.500 tỷ đồng và hạn mức rút vốn các khoản Chính phủ vay về cho vay lại không quá 222.000 tỷ.

Quốc hội cũng quyết nghị mức trần nợ công hằng năm không quá 60% GDP (ngưỡng cảnh báo 55% GDP); nợ Chính phủ không quá 50% GDP (cảnh báo là 45% GDP).

Nghĩa vụ trả nợ trực tiếp của Chính phủ (không gồm cho vay lại) không quá 25% tổng thu ngân sách. Nghĩa vụ trả nợ nước ngoài của quốc gia (không gồm nghĩa vụ trả nợ gốc ngắn hạn dưới 12 tháng) tối đa 25% tổng kim ngạch xuất khẩu hàng hóa và dịch vụ.

Quốc hội yêu cầu Chính phủ khẩn trương sửa đổi, hoàn thiện hệ thống chính sách thu để cơ cấu lại nguồn thu ngân sách, tăng thu hợp lý, nuôi dưỡng nguồn thu bền vững; khai thác dư địa thu, chống thất thu, giảm nợ đọng thuế, mở rộng cơ sở thuế.

Với chi, từng bước cơ cấu lại chi ngân sách theo hướng tăng tỷ trọng chi đầu tư phát triển, giảm dần tỷ trọng chi thường xuyên gắn với đổi mới cơ chế phân bổ chi thường xuyên theo kết quả thực hiện nhiệm vụ; bảo đảm chi cho con người, an sinh xã hội, môi trường, quốc phòng, an ninh và các lĩnh vực giáo dục, khoa học công nghệ...

Vay bù đắp bội chi chỉ sử dụng cho đầu tư phát triển; chỉ chi trong khả năng của nền kinh tế và chỉ vay trong khả năng trả nợ. Kiểm soát chặt chẽ nghĩa vụ nợ dự phòng, rà soát các khoản bảo lãnh mới, bảo đảm đúng quy định và hiệu quả.

Chính phủ cũng cần tập trung nguồn lực để cải cách tiền lương từ 1/7/2022. Không sử dụng nguồn cải cách tiền lương còn dư cho đầu tư xây dựng cơ bản và các mục đích khác. Số tăng thu, tiết kiệm chi hàng năm ưu tiên để tạo nguồn cải cách tiền lương, giảm bội chi, trả nợ gốc và thực hiện các nhiệm vụ khác theo quy định của Luật Ngân sách.

Quốc hội yêu cầu Chính phủ không đưa ra các chính sách, chế độ, các chương trình, đề án mới khi không cân đối được nguồn. Trường hợp các chỉ tiêu nợ công chạm ngưỡng cảnh báo, Chính phủ báo cáo Quốc hội tình hình, giải pháp kiểm soát đặc biệt quản lý nợ công.

Tại Nghị quyết, Quốc hội cũng yêu cầu Chính phủ khẩn trương sửa đổi, hoàn thiện một số luật thuế, gồm Luật Thuế giá trị gia tăng, Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp, Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt...

Cùng ngày, Quốc hội đã biểu quyết thông qua các nghị quyết về kế hoạch đầu tư công trung hạn. Theo đó, tổng mức vốn đầu tư công trung hạn là 2,87 triệu tỷ đồng (vốn ngân sách trung ương 1,5 triệu tỷ đồng, địa phương 1,37 triệu tỷ). Dự phòng 10% vốn ngân sách trung ương để xử lý những vấn đề phát sinh trong quá trình triển khai kế hoạch đầu tư trung hạn.

Ba dự án quan trọng quốc gia là dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Cảng hàng không quốc tế Long Thành, dự án xây dựng một số đoạn đường bộ cao tốc trên tuyến Bắc - Nam phía Đông (giai đoạn 1) và dự án Hồ chứa nước Ka Pét, (huyện Hàm Thuận Nam, tỉnh Bình Thuận) sẽ được bố trí 65.800 tỷ đồng.

Riêng dự án quan trọng quốc gia đường bộ cao tốc Bắc - Nam tuyến phía Đông giai đoạn 2021-2025, Quối hội "chốt" bố trí hơn 38.700 tỷ đồng để đầu tư.

Anh Minh