Tết Quý Mão 2023, dạo quanh một vòng phố phường, thấy các cửa tiệm hay nhà hàng chay đều treo bảng "phục vụ xuyên tết". Nhu cầu ăn chay ngày một tăng ở TP.HCM.

Giáp tết, nếu như nhiều gia đình chạy ra chợ hay siêu thị mua sắm đồ ăn trữ tết với các món mặn thì những người ăn chay trường cũng như những người thích ăn cả đồ mặn và chay cũng tới các cửa hàng mua các món chay để lâu được trong ngày tết.

Có mặt tại cửa hàng chay Khai Minh, chị Xuân Hòa đang mua đủ nguyên liệu chay, trong đó có món chả tàu hũ ky gói lá chuối. Chị Hòa cho biết, nếu như người ăn mặn cần phải có giò chả làm từ thịt heo, thịt bò cho ngày tết thì người ăn chay cũng mê tít món chả chay làm từ tàu hũ ky (váng đậu), thơm phức mùi lá chuối, và đặc biệt là không phải là đồ giả chay, không bột nêm hay bột ngọt.

Theo Innova Market Insights năm 2022, top 10 điều quan tâm nhất của người tiêu dùng có khái niệm “plant-based” (thịt thực vật hay là đạm thực vật). Người tiêu dùng cho rằng thịt thực vật lành mạnh hơn và tốt hơn cho hành tinh. Sự tìm kiếm những thực phẩm tiện lợi có nguồn gốc từ thực vật ngày một gia tăng.

Chị Thu Hằng, một người ăn chay trường cho biết, thịt thực vật đã xuất hiện tại Việt Nam nhưng giá còn khá cao so với thu nhập trung bình. Vì vậy chị vẫn chọn các thực phẩm chay truyền thống và tốt cho sức khỏe, thiên hướng về mua nguyên liệu tươi về chế biến như nấm, đậu hũ, tàu hũ ky, các loại đậu, hạt, bún lứt… vừa ngon miệng, vừa tốt cho sức khỏe.

Chị Diệp Thanh Tuyền, chủ nhà hàng chay Bông Súng là người miền Nam, cho biết việc ăn và cúng bữa ngày tết xưa giờ đã là phong tục. Mùng 1 và ngày rằm là dịp mọi người dùng đồ chay, đi chùa. Những món ngon tại nhà hàng Bông Súng được thực khách ưa thích như mít non kho nước dừa, các món gỏi, cuốn, các món bún nước, cơm gạo lứt ăn cùng nấm kho, canh chay rau củ, rong biển, các loại salad trái cây hấp dẫn.

Chị Huy Hà, chủ nhà hàng Vườn Chay, cho biết theo quan sát của chị, hậu Covid-19, người ta quan tâm nhiều hơn đến việc ăn chay và uống sữa hạt. Chị đã dạy cho rất nhiều người học nấu sữa hạt để kinh doanh với số lượng lớn. Vào các buổi trưa hay cuối tuần, người ta chọn quán chay như là một nơi hẹn hò ăn trưa hoặc trao đổi công việc.

Năm 2022, đầu bếp Minh Phúc cho ra thị trường sản phẩm xốt canh chua chay được nhiều người ăn chay đón nhận, giúp cho việc nấu nướng tại nhà nhanh gọn và ngon miệng hơn, đều tay hơn. Xốt được làm hoàn toàn từ nguyên liệu thiên nhiên của vùng đất miền Nam như tắc, thơm, đường phèn mật mía. Mùa tết, anh có nhiều đơn hàng bánh tét chuối.

Minh Phúc cho biết chuối ngâm với chút rượu rồi xào với đường, cho ra màu đỏ thắm, gói với nếp ngon, bên ngoài là lá dừa, thật là đẹp hoàn hảo cho món bánh tét đặc trưng của miền Nam. Đâu cần nhân mặn, món bánh tét chuối có vị ngọt nhẹ của chuối, dẻo thơm của nếp, vị bùi bùi của vài hạt đậu đen, tươm mật ngọt ngào, làm cho mâm cỗ vừa rực sắc màu, vừa ngon miệng với tất cả mọi người.

Anh Phong Võ, chủ shop chuyên đồ chay Fafood Kitchen, cho biết gần 2 năm trước, anh có tham gia cùng một đạo tràng và đi đến chùa thường xuyên hơn so với những năm trước đó. "Khi đến chùa được ăn chay nên cảm giác ngon miệng hơn. Ngoài ra, mình cũng được nghe các thầy giảng thêm về ý nghĩa của việc ăn chay không phải là tu gì cả, chỉ để mình bớt sát hại các loài vật và cơ thể cũng như tâm trí mình không còn được tạo dựng từ thịt của các loài động vật. Cũng từ đó, mình mới nhận ra ở chính bản thân mình là nếu các ngày mình ăn chay thì cảm giác thân tâm mình an bình hơn và dễ bỏ qua những việc không ưng ý nếu có xảy ra với mình. Mình thấy điều này kỳ diệu quá và cũng mong muốn chia sẻ điều này đến với mọi người. Cũng vì vậy, mong ước nhỏ nhoi là mình có thể mang đến những phần ăn chay ngon lành đến với mọi người nhiều hơn", anh chia sẻ.

Dạo một vòng các chợ truyền thống, các mặt hàng rau củ, nấm các loại rất phong phú, bên cạnh đồ mặn thì đồ chay cũng được bày bán phong phú như gỏi cuốn chay, bánh xèo chay, nem cùi bưởi chay, bánh phồng chay…

Gợi ý mâm cỗ chay:

1. Bánh tét chuối

2. Cơm hạt sen rau củ

3. Món cuốn xanh tươi với cải bẹ xanh, củ sắn và cà rốt, mộc nhĩ xào, thêm đậu hũ chiên cắt con chì, ít bún trắng cho món cuốn ngày xuân nhìn thật mát mắt, chấm nước tương hoặc nước mắm chay pha chua ngọt tùy thích.

4. Món nấm đùi gà chua ngọt bóp lá chanh, ăn kèm với bánh phồng tôm chay, là món khai vị tuyệt vời. Nấm đùi gà rửa sạch sau đó hấp chừng 5 phút, đem ra xé sợi lớn, bóp với nước mắm chay chua ngọt, lá chanh thái chỉ, thật nhanh gọn mà cung cấp chất đạm, lại vô cùng ngon miệng, dễ ăn.

5. Một món chay giản dị nhưng rất ngon là đậu hũ kho thơm. Đậu hũ chiên vàng và kho với thơm thêm chút đường vàng và dầu ăn, nước kho sền sệt ăn rất bắt cơm, chua chua, ngọt ngọt dễ chịu, người khó tính lắm cũng không thể bỏ qua món này.

6. Món rau củ xào thập cẩm phong phú màu sắc: xanh của đậu cô ve, đỏ của cà rốt, nâu của nấm hương tươi, vàng của bắp non, chỉ vậy thôi mà gắp hết gắp này tới gắp khác vì vị ngọt ngon, thơm hương rau củ.

7. Canh củ thập cẩm gồm nấm hương tươi, đậu hũ non, cà rốt, đậu cô ve, táo đỏ, bắp non, ngọt thanh mát và không hề ngán.

8. Món chả chay tàu hũ ky gói lá chuối là món thay thế cho giò chả mặn quá tuyệt vời và đang được cộng đồng ăn chay rất ưa chuộng. Khi đặt mua món này, chúng ta lưu ý mua loại chả chay không bột nêm và không mùi hương nhân tạo, chỉ có mùi tàu hũ ky quyện với lá chuối thơm phưng phức sẽ có món ăn không độc hại nhé.

9. Nếu cầu kỳ hơn, có thể đặt thêm món bánh ít chay ngũ sắc gói lá chuối, nhân đậu xanh, dừa xào, sầu riêng… để làm món tráng miệng thì thú vị biết mấy.