"Tui ăn cá ngát hoài mà hổng hiểu tại sao cá bắt ăn ngon hơn cá mua", anh ta nói mà con mắt cười tinh nghịch.
Cá ngát hay lang thang phiêu bạt. Các "thể loại" nước ngọt, nước lợ, nước mặn đều sống được và sống khỏe. Nói cách khác, ở mương lạch, ao hồ, đầm phá, cửa sông, cửa biển đều có sự hiện diện của cá ngát. Cá ngát coi xấu vậy chứ mồi dở là chê. Nó đánh hơi con mồi bằng mấy sợi râu trước miệng. Gặp cá nhỏ hoặc tôm cua còng rạm là phóng tới đớp ngay. Ăn toàn mồi ngon nên thịt cá ngát thơm bùi ngọt béo. Mâm cơm quê thường đạm bạc. Nhưng bữa nào có cá ngát coi như "party".
Canh chua cá ngát
TRẦN CAO DUYÊN
Em gái tôi hay điệu đà, nói canh chua cá ngát là… "tình yêu của em". Nhưng chỉ là canh chua nấu bằng lá me đất thôi nhé. Me đất hay mọc bờ rào, góc vườn, chậu cảnh, có hoa li ti màu tím hồng. Nó nói lá me đất nấu canh cá ngát làm nên vị chua rất… đẹp. Đó là vị chua thầm, chua thanh, chua mong manh lặng lẽ mà đọng trên đầu lưỡi suốt bữa cơm.
Tôi giơ ngón tay cái ủng hộ nhỏ. Lý do là nhỏ tả vị chua khá… tao nhã, phảng phất chút văn chương thơ phú. Nhưng trong bụng thì vẫn thuộc về "phe" ba mẹ: Lấy canh chua nấu khế làm căn bản. Tuy vậy, mẹ vẫn có cách dung hòa: Bữa nay canh me đất thì bữa sau là canh khế. Canh chua nấu khế tuy nước hơi đục nhưng chua thiệt tình, chua ra chua, chua riết róng, chua đến lóng ngóng đầu môi mà vẫn ngon nhờ "ăn rơ" với vị béo bùi của cá ngát.
Nhân nói về vị chua nên tôi xin… "chua" thêm. Rằng canh cá ngát, dù là nấu với lá me đất hay khế, nếu thêm vài lát cà chua chín sẽ tăng cấp độ thơm ngon. Còn nếu thêm khóm (thơm), lá giang sẽ làm vị chua không "thuần". Nó có gì đó giống nồi lẩu thập cẩm. Và như vậy, theo tôi, là làm giảm đi vị ngon của cá ngát.
Canh cá ngát nóng hổi, thịt cá ngát thơm ngọt, ấm và mềm, chấm với nước mắm nguyên chất giã tí ớt xanh thì ngon nhức lưỡi. Gặp lát cá nào có trứng, trứng sẽ cho hương vị thơm bùi quyến rũ.
Cá ngát còn có hai "phẩm chất" khác nếu đem nướng muối ớt hoặc kho sả với chút nghệ tươi. Đây là món ăn mặn miệng và đậm đà. Ba tôi và những người bạn láng giềng hay khề khà hai món này với bánh tráng giòn kèm vài ly rượu nếp nhà làm.
