Với các công ty công nghệ lớn của Mỹ, Indonesia đang là vùng đất hứa, tờ Nikkei Asia nhận xét. Bất chấp những khó khăn do đại dịch Covid-19, Facebook, Google, Microsoft vẫn đầu tư vào các startup kỳ lân của Indonesia, gồm: Gojek (gọi xe công nghệ); Tokopedia và Bukalapak (nền tảng thương mại điện tử).

Giống như tại Ấn Độ, các công ty lớn bị Indonesia hấp dẫn vì đây là một thị trường quá lớn, với quy mô dân số lớn đứng thứ 4 thế giới và chiếm 1/3 tổng sản lượng kinh tế của khu vực Đông Nam Á.

Nhiều startup kỳ lân

Hai trang thương mại điện tử Tokopedia và Bukalapak là những startup mới nhất nhận vốn từ Mỹ trong tháng 11. Mới đây, Microsoft thông báo đã thực hiện một khoản "đầu tư chiến lược" vào Bukalapak. Công ty này đã tham gia vòng gọi vốn 100 triệu USD, cùng các nhà đầu tư khác của Singapore như PT Elang Mahkota Teknologi và Emtek Group.

Cuối tháng 10, Google đầu tư vào Tokopedia, cùng với Temasek của Singapore. Cả hai được cho là đã rót 350 triệu USD vào nền tảng thương mại điện tử này. Trước đó không lâu, trong tháng 6, cả Facebook và PayPal cùng rót vốn vào Gojek. Các khoản đầu tư lớn, liên tiếp cho thấy Indonesia đã tiến xa hơn trong hệ sinh thái kỹ thuật số cùng tiềm năng tăng trưởng.

Chi tiết các khoản đầu tư đổ về startup kỳ lân Indonesia. Đồ họa: Nikkei.

Theo báo cáo của Google, Temasek và Bain & Company, nền kinh tế số Indonesia đã tăng gấp 5 lần trong 5 năm qua, đạt giá trị 44 tỷ USD vào năm 2020. Đây đang là nền kinh tế lớn nhất Đông Nam Á. Thị trường này có thể đạt quy mô 124 tỷ USD vào năm 2025.

Hanno Stegmann, Giám đốc BCG Digital nhận định, đầu tư vào các công ty đã thành danh như các kỳ lân của Indonesia là "một cơ hội tuyệt vời, một thương vụ quan trọng để xây dựng một vị trí vững chắc trong hệ sinh thái, thay vì phải từng bước xây dựng doanh nghiệp ngay từ đầu".

"Đầu tư vào Indonesia, các công ty Mỹ thiết lập một vị trí rõ ràng trong hệ sinh thái và mở rộng sự hiện diện kinh doanh một cách mạnh mẽ hơn", Stegmann nói thêm.

Ví dụ điển hình là khoản đầu tư của Facebook cùng với Palpay vào Gojek. Trọng tâm của khoản vốn này là hỗ trợ các giao dịch thanh toán và dịch vụ tài chính. Hiện ứng dụng thanh toán GoPay của Gojek là một trong những ví điện tử được sử dụng nhiều nhất tại Indonesia. Tuy nhiên, điều này cũng đi kèm với việc Facebook thúc đẩy tham vọng thanh toán của riêng mình thông qua ứng dụng Whatsapp.

Whatsapp đã trở thành một phương thức nhắn tin chủ yếu tại quốc gia vạn đảo thì Gojek lại có nhiều kinh nghiệm trong mảng thanh toán điện tử và hiểu rõ người dùng.

Giám đốc điều hành Whatsapp Matt Idema cho biết: "Khoản đầu tư này sẽ hỗ trợ mục tiêu chung của Facebook và Gojek là trao quyền cho các doanh nghiệp và thúc đẩy lĩnh vực tài chính tại Indonesia. Cùng với Gojek, chúng tôi tin rằng có thể giúp hàng triệu người tiếp cận được nền kinh tế số đang bùng nổ", Matt Idema nói.

Nền kinh tế số lớn nhất Đông Nam Á

Việc tăng cường hợp tác với những gã khổng lồ địa phương được đánh giá là thể giúp các công ty công nghệ Mỹ tăng doanh thu của họ trong khu vực. Facebook coi châu Á - Thái Bình Dương là nơi có tập người dùng hàng tháng lớn nhất, chiếm 42% trong quý III/2020.

Jefrey Joe, đồng sáng lập và đối tác chung của qũy đầu tư mạo hiểm địa phương Alpha JWC cho biết chính Tập đoàn SEA của Singaporegóp phần đưa tên tuổi các startup Đông Nam Á lên bản đồ thế giới. SEA đã niêm yết trên sàn chứng khoán New York.

Shopee, một trong những công ty con của SEA là nền tảng thương mại điện tử có lượng truy cập nhiều nhất tại Indonesia. Trong khi đó, SEAPay lại là ví điện tử có người dùng sử dụng nhiều nhất. Giá cổ phiếu của tập đoàn này đã tăng hơn 4 lần trong năm nay.

Một người dân Indonesia thanh toán qua Gopay khi mua sắm. Ảnh: Nikkei.

Các công ty công nghệ Mỹ bắt đầu quan tâm đến Indonesia khoảng 5 năm trước. Năm 2016, Apple mở màn với khoản đầu tư 44 triệu USD để thành lập một trung tâm đào tạo cho các nhà phát triển ở ngoại ô Jakarta. Học viện hoàn thành vào năm 2018 và là học viện đầu tiên của Apple ở Đông Nam Á.

Nhưng khoản đầu tư này chỉ mang tính chất là một tấm vé vào thị trường điện thoại thông minh của Indonesia, hơn là đặt cược trực tiếp vào nền kinh tế số của nước này. Apple phải tuân thủ yêu cầu của chính phủ Indonesia rằng điện thoại bán ra trong nước phải có hàm lượng hoặc linh kiện sản xuất trong nước ở mức tối thiểu.

Năm 2018, Google rót vốn cho Gojek, startup lớn nhất Indonesia. Google nắm giữ 7% cổ phần. Cuối năm đó, Microsoft đầu tư vào Grab, đối thủ Gojek, tại Singapore. Nếu Grab và Gojek quyết định sáp nhập thì các công ty Mỹ sẽ có cổ phần trong một tập đoàn công nghệ khổng lồ của khu vực, hoạt động tại 8 quốc gia đang tăng trưởng cao.

Thị trường điện toán đám mây tăng trưởng nhanh

Các công ty công nghệ Mỹ không chỉ đơn thuần đặt cược vào sự phát triển của dịch vụ gọi xe và các dịch vụ siêu cấp khác. Stegmann của BCG Digital Ventures cho biết, công ty Mỹ tin tưởng vào việc mở rộng các dịch vụ đám mây ở Indonesia là "một trong những động lực chiến lược quan trọng" cho các khoản đầu tư.

Các doanh nghiệp Trung Quốc cũng "thèm khát" phân khúc này. Alibaba Group Holding hiện có hai trung tâm dữ liệu ở Indonesia và có kế hoạch xây dựng trung tâm thứ ba vào năm sau, theo báo cáo.

Cả Gojek và Tokopedia đều sử dụng Google Cloud, trong khi Bukalapak chuyển từ Google sang Azure của Microsoft sau khoản đầu tư của ông chủ Windows.

"Việc chuyển sang dịch vụ của Microsoft là điều bình thường", Rachmat Kaimuddin, Giám đốc điều hành Bukalapak cho biết. "Khi bạn kết hôn, về cơ bản, bạn sẽ cố gắng tìm kiếm sự đồng điệu trong gia đình", ông nói thêm.

Amazon trước đó cũng đã đàm phán với Gojek để đầu tư vào hãng gọi xe này. Hiện gã khổng lồ thương mại điện tử cũng có kế hoạch xây dựng các trung tâm dữ liệu tại Indonesia.

Tokopekia - một nền tảng thương mại điện tử ở Indonesia: Ảnh: Nikkei.

Trong một báo cáo năm ngoái, Tập đoàn tư vấn Boston cho rằng Indonesia là một trong những thị trường đám mây phát triển nhanh nhất châu Á - Thái Bình Dương, tốc độ hàng năm dự kiến là 25% trong vòng 5 năm tới. "Việc sử dụng dữ liệu đang bùng nổ từ việc thương mại điện tử được phổ biến và các dịch vụ giao đồ ăn phát triển", báo cáo viết.

Indonesia là nền kinh tế số lớn nhất khu vực, lớn gấp đôi so với Thái Lan, nhưng tỷ lệ sử dụng Internet lại thấp nhất trong số các quốc gia ASEAN. Điều này có thể sẽ sớm thay đổi với việc hoàn thành dự án "Vành đai Palapa" trị giá 1,5 tỷ USD của chính phủ, kết nối tất cả các hòn đảo của Indonesia thành một mạng cáp quang.

Các kỳ lân cũng hướng về các vùng nông thôn, tạo ra nhu cầu sử dụng dữ liệu nhiều hơn. Việc số hoá giúp các tập đoàn lớn len lỏi tới những nơi xa xôi.

Ngoài ra, Indonesia là một nước hưởng lợi từ cuộc thương chiến Mỹ - Trung, khi các nhà đầu tư đang mệt mỏi với những rủi ro liên quan tới Bắc Kinh. Do đó, đầu tư vào châu Á có nhiều khả năng sẽ tập trung vào Ấn Độ và Indonesia - những thị trường lớn nhất sau Trung Quốc.

Dữ liệu từ Preqin cho thấy số lượng các thương vụ đầu tư mạo hiểm ở Indonesia với sự tham gia trực tiếp từ các nhà đầu tư có trụ sở tại Mỹ đã tăng gần gấp đôi trong năm 2019 so với năm 2016. Trong khi giá trị thương vụ tăng gấp đôi. Năm 2020 có thể chứng kiến số lượng giao dịch vượt qua con số của năm 2019.

Thành Dương (theo Nikkei Asia)