Nhiều năm trước tôi góp tiền mua đất xây nhà với anh, sổ đỏ đứng tên hộ gia đình. Sau khi tôi đi lấy chồng, anh trai bán nhà đất, giờ tôi phải làm gì đòi lại tài sản của mình? (Phan Hồng)

Luật sư tư vấn

Khoản 29 Điều 3 Luật đất đai 2013 định nghĩa "hộ gia đình sử dụng đất" là những người có quan hệ hôn nhân, huyết thống, nuôi dưỡng theo quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình, đang sống chung và có quyền sử dụng đất chung tại thời điểm được Nhà nước giao đất, cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất; nhận chuyển quyền sử dụng đất.

Theo như thông tin bạn cung cấp, tại thời điểm nhận quyền sử dụng đất, bạn đang sống chung với gia đình anh trai, góp tiền để nhận chuyển nhượng nên trên giấy chứng nhận quyền sử dụng đất thể hiện đây là tài sản chung của hộ gia đình. Do đó, đây là tài sản chung của bạn và vợ chồng anh trai bạn.

Căn cứ khoản 1 Điều 64 Nghị định 43/2014 của Chính phủ, hợp đồng, văn bản giao dịch về quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất của hộ gia đình phải được người có tên trên giấy chứng nhận hoặc người được ủy quyền theo quy định của pháp luật về dân sự ký tên.

Khoản 5, Điều 14 Thông tư 02/2015 của Bộ tài nguyên và Môi trường quy định: người có tên trên giấy chứng nhận hoặc người được ủy quyền theo quy định của pháp luật về dân sự chỉ được thực hiện việc ký hợp đồng, văn bản giao dịch về quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất khi được các thành viên trong hộ gia đình sử dụng đất đồng ý bằng văn bản. Văn bản đó đã được công chứng hoặc chứng thực theo quy định của pháp luật.

Như vậy, nếu anh trai bạn muốn ký kết hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất đối với mảnh đất nêu trên thì cần phải được sự đồng ý bằng văn bản của bạn và các thành viên khác trong hộ gia đình. Đồng thời văn bản phải được công chứng hoặc chứng thực.

Trường hợp anh trai bạn đã thực hiện giao dịch chuyển nhượng quyền sử dụng đất nêu trên, bạn có quyền khởi kiện đến tòa án yêu cầu tuyên giao dịch này vô hiệu do không đáp ứng các điều kiện có hiệu lực của giao dịch dân sự. Một trong những hậu quả của việc giao dịch dân sự vô hiệu là các bên khôi phục lại tình trạng ban đầu, hoàn trả cho nhau những gì đã nhận.

Luật sư Võ Đan Mạch

Công ty Luật TNHH MTV Ta Pha