Mợ tôi vốn gốc người Ninh Thuận về thăm quê, ghé ngang nhà tôi mang theo một ký rong sụn bảo là quà quê hương, bỗng dưng nhớ những ngày hè lang thang vùng đất Phan Rang-Tháp Chàm, thưởng thức các món đặc sản từ rong sụn mát lành của nơi đầy nắng gió vùng Nam Trung bộ.
Mợ nói rong sụn có công dụng thanh nhiệt, giải độc và từ người già đến trẻ em hay phụ nữ mang thai đều dùng được. Từng vào Ninh Thuận vài lần, tôi vẫn ấn tượng nhất với món rong sụn ngâm sả tắc. Như hiểu được mong muốn của tôi, mạ nhận lấy mớ rong sụn từ mợ và bảo phải ngâm sả tắc mới được!
Mợ tôi vốn xa quê gần hai chục năm, nên có lẽ chế biến món ngon từ rong sụn cũng là cách để tìm lại nhiều ký ức tuổi thơ. Mợ kể, muốn hái rong phải chờ đúng thời điểm thuận lợi. Mùa đông là thời điểm hái rong mứt, mùa hè là thời điểm của rong sụn. Ngày nhỏ mợ đi hái rong phải xem theo mùa và phụ thuộc vào mức độ con sóng to, sóng nhỏ, lúc triều lên và triều xuống mà lặn hái… Bây giờ, người ta trồng rong sụn quanh năm, thương lái đến tận nơi nuôi trồng thu mua và phân phối đi khắp nơi nên về quê thời điểm nào cũng có thể mua được những ký rong sụn lành, sạch, lại đảm bảo chất dinh dưỡng.
Rong sụn ngâm chua ngọt có nhiều thể loại như ngâm mộc với nước mắm chua ngọt; ngâm với giấm kèm theo hành, cà rốt, tai heo… Riêng rong sụn ngâm sả tắc là món quà vặt một thời của trẻ con làng chài quê mợ, có lẽ một phần dễ làm, lại làm được nhanh, nên hễ "đói lòng" thì cứ đi hái rong về lại ra tay tự chế biến.
Đầu tiên, rong sụn đem ngâm với nước sạch rồi vớt ra, để ráo, cắt ngắn vừa ăn. Chất "xúc tác" quan trọng phối vị chính là nước giấm. Giấm được đun sôi sau khi pha chế với muối, đường theo tỷ lệ vừa ăn. Trong khi đợi giấm nguội, cắt ớt thành những khoanh nhỏ, tỏi và sả cắt lát nhỏ rồi bỏ vào nồi nước giấm đợi nguội hoàn toàn. Riêng tắc chỉ cần cắt đôi bỏ hạt rồi cho vào tô rong sụn, tiếp tục đổ nước giấm vào, không quên thêm lá chanh cắt nhỏ để món ăn thêm đậm đà, thơm lừng. Sau khi hoàn thành xong các bước, để vào ngăn lạnh chừng nửa tiếng là có thể thưởng thức.
Đĩa rong sụn ngâm sả tắc đầy đủ vị ngọt, chua, cay vừa ngon "líu lưỡi" vừa có âm thanh "sừn sựt" vui tai khi thưởng thức từng cọng rong. Tôi gắp một đũa, lòng sung sướng vì nhận ra đúng nguyên hương vị độc đáo của miệt biển Ninh Thuận ngày nào. Thế mới hiểu tại sao rong biển ngâm sả tắc trở thành nỗi nhớ của mợ và giờ lại trở thành nỗi mong chờ của tôi.